Enflasyon Borsayı Nasıl Etkiler?

Ekonomik göstergeler birbirlerini çoğu zaman etkilerler, bunların en önemlilerinden bir de enflasyon ve borsa arasındaki var olan etkileşim olup; bu yazımızda merak edilen enflasyon borsayı nasıl etkiler? Sorusuna cevap vermeye çalışacağız.

Borsa

Borsa, şirketler tarafından çıkarılan ve o şirkete olan ortaklığı ve payını gösteren, kıymetli kâğıtların alıcı ve satıcısının belli bir ortamda buna klasik anlamda pazar da diyebiliriz, bir araya gelmesiyle oluşmuş olan bir yapıdır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte borsa artık alıcı ve satıcının fiziksel anlamda aynı mekânda olmasını gerektirmemekle birlikte sanal olarak ya da sanal ortamda verilen alış satış emirleriyle bir araya gelinmesi ve alım satımın yapılmasıyla oluşur.

Her ülkede borsaların kurulması ve şirketlerin pay gösteren kıymetli kâğıtları çıkarıp borsaya açılması hukuki olarak düzenlenmiştir ve belli bir kurum ve otorite tarafından kontrol edilmekte ve düzenlenmektedir. Bizim ülkemizde de bu izinleri veren, kontrol ve denetim görevini üstlenen kurum Sermaye Piyasası Kuruludur.

Kimler Hisse Senedi Çıkarabilir?

Her tür şirket borsaya giremeyeceği gibi belirlenen şartları taşıyan şirketlerin kâğıtlarını borsaya sunması Sermaye Piyasası Kurulunun iznine tabidir. Öncelikle borsada hisse senetlerinin alım satımını ancak sermaye şirketleri yapabilmektedir. Hisse senedi çıkarabilecek şirketler:

1.Anonim şirketler

2.Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler

3.Özel kanunla kurulmuş kurumlar

Enflasyon

Enflasyon, bir ülkedeki genel fiyat seviyesindeki sürekli artışı ifade eder. Arızi ya da dönemsel olarak meydana gelen fiyat artışları enflasyon olarak değerlendirilemeyeceği gibi belli ürünlerde meydana gelen fiyat artışları da enflasyon olarak nitelendirilemez. Genel fiyat seviyesindeki sürekli artış olan enflasyon makro ve mikro etkilere sahiptir.

Enflasyonun Genel Etkileri

Birçok ekonomik göstergenin etkilenmesine neden olur ve nihayetinde ortaya çıkan etkiler olumsuz olacağı için enflasyon hem hane halkı ve şirketler için yani mikro anlamda hem de ülke geneli için yani makro anlamda olumsuz bir durumdur.

Ekonomideki Karar Birimleri

1.Hane halkı (bireyler)

2.Türlerine bakılmaksızın tüm şirketler

3.Devlet

4.Son olarak da globalleşen dünya ile birlikte dış dünyanın ekonomik karar birimleri

Enflasyonun Karar Birimleri Üzerindeki Etkisi

Enflasyon ekonomik karar birimlerinin kararlarında etkilenmelere neden olur. Çoğunlukla bu etkilenmeler bazı dengesizlikler içerir. Enflasyon bir ülkede yatırım yapma maliyetinin artmasına neden olurken kaynakların finansal piyasalara kaymasına neden olacaktır.

Enflasyonist bir ortamda birimler, yatırım yapmaktan çok parayı likit ya da likit sayılabilecek kaynaklara aktarma kararı almaya yönelirler ki, borsa da likit sayılabilecek ekonomik enstrümanlardan biridir. İstenildiği takdirde paraya çevrilmesi kolay olduğundan dolayı piyasada oluşan anlık avantajlardan yararlanmayı veya dezavantajlardan kaçınmayı kolaylaştıracaktır.

Enflasyonun Borsa Üzerindeki Etkisi Nasıl Olur?

Enflasyonun borsada işlem gören hisse senedi sayısını etkilemediği yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkarılmış olup borsadaki hacmin nasıl etkilendiğine yönelik de uzun ve kısa vade enflasyonun varlığının borsayı nasıl etkilediği ayrı ayrı ele alınmıştır.

Araştırmacılar uzun vadede enflasyon ile borsa arasında doğrudan korelasyon kurulmasına neden olan sonuçlara ulaşamamış olsa da uzun vadede enflasyonun borsadaki işlem hacmi ve volatilite üzerinde olumsuz etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kısa vadede ise enflasyon varlığının işlem hacmi ve volatiliteyi arttırdığı görülmüştür.

Bunun yanı sıra bu anlamda dünya genelinde ve ülkemizde pek çok araştırma yapılmış olsa da çok ciddi bir ilişkinin varlığından söz edilemez. Özellikle ülkemizde bir süredir enflasyon olgusunun borsayı direkt olarak etkilemediği görülmüştür.

Ancak şöyle bir sonucu ortaya koymak yanlış olmayacaktır. Enflasyonun yatırım ortamını ve riskleri arttırmasından dolayı enflasyonist ortamın uzun süre devem etmesi ya da uzun süre devam edeceğine yönelik beklentiler kaynakların borsaya kaymasına neden olabilmektedir. Bu da borsadaki işlem hacminin artmasına sebep olur ve talebi arttırır, volatilite artar ancak borsada işlem gören şirket sayısında değişikliğe neden olmaz.

Enflasyonun düşük olduğu durumda riskin azalması diğer yatırımların artmasına neden olacağı için kaynaklar oynak olmayacaktır stabil bir şekilde hareket edeceği için de borsa da volatilite de artış görülmeyecektir.

Şunu da unutmamak gerekir ki enflasyonun artması faiz oranlarının da yükselmesine neden olacaktır. Faiz oranlarındaki artış da borsadaki kaynakların faize doğru kaymasına neden olacağı için enflasyon dolaylı olarak bu şekilde borsayı etkilemiş olur.